Wymienione w tytule czynności są zgodne z ustawą o prawie autorskim, ale często uchodzą za wykroczenia. Czy komiksowe dymki umieszczone na szybach wagonów warszawskiego metra mogą zmienić takie myślenie?
Kampania „Bądź świadomy”, aktywnie wspierana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, pomija kilka istotnych szczegółów mających związek z prawem autorskim. Przede wszystkim marginalizuje znaczenie dozwolonego użytku. Tymczasem…
Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych pozwala na korzystanie – bez zezwolenia twórcy – z już rozpowszechnionych utworów w zakresie własnego użytku osobistego (art. 23). Własny użytek osobisty obejmuje dzielenie się tymi utworami z rodziną i osobami, z którymi utrzymujemy stosunki towarzyskie.
Do obowiązków prawnych użytkownika nie należy sprawdzanie, czy dostępne w internecie utwory zostały rozpowszechnione w sposób legalny czy nie. Wyjątkiem jest ściąganie filmów, muzyki, książek za pomocą sieci peer-to-peer (takich jak BitTorrent czy eDonkey), co wiąże się zwykle z udostępnianiem plików osobom, z którymi nic nas nie łączy, a więc wykracza poza dozwolony użytek.
Na te kwestie zwraca uwagę kampania społeczna „Prawo Kultury” przygotowana przez Fundację Nowoczesna Polska. Jej idea zawiera się w trzech prostych zdaniach:
- Mam prawo kopiować książki.
- Mam prawo ściągać filmy.
- Mam prawo dzielić się muzyką.
Zdania te – ujęte w komiksowe dymki – pojawiły się na szybach wagonów warszawskiego metra.
Piotr VaGla Waglowski w kampanii Prawo Kultury
fot. Marek Stępniowski, CC BY-SA 3.0
Jak widać na powyższym zdjęciu, każdy dymek zawiera odnośnik do strony www.prawokultury.pl, na której znajdziemy szczegółowe wyjaśnienie każdego z twierdzeń, poparte konkretnymi zapisami ustawy o prawie autorskim.
Kampania potrwa do końca grudnia, a na ilustrujących ją zdjęciach można zobaczyć m.in. Piotra VaGlę Waglowskiego – prawnika i publicystę, Aleksandrę Sekułę – literaturoznawczynię i redaktorkę serwisu Wolne Lektury oraz Marcina Cisłę, czyli DJ-a Kwazara.
Marcin Cisło (DJ Kwazar) w kampanii Prawo Kultury
fot. Marek Stępniowski, CC BY-SA 3.0
